Samhain
Samhain is Gaelic, het betekent ‘het einde van de zomer’. Je spreekt het uit als Sow-win. Samhain wordt gevierd op 31 oktober. Het is het derde en tevens laatste oogstfeest.
Het is de overgang van de zomer naar de winter.
Het gaat bij dit jaarfeest vooral om het eren en herdenken van de overledenen.
Tradities
Met Samhain komt het wiel van het jaar rond. Voor de Kelten was dit het ‘nieuwjaar’, de belangrijkste van de vier vuur festivals.
Ze lieten de haardvuren uitbranden, als de vuren uit waren verzamelden ze zich meestal bij een heuvel waar een Druïde priester met een wiel (staat voor de zon) en spindel door frictie vuur maakte. Er werd gebeden en er werden offers gebracht. Aan het eind kreeg iedereen een soort van fakkel met het heilig vuur mee om thuis de haard opnieuw aan te steken.
De laatste oogst werd binnengehaald en het vee werd geslacht. De sterkste dieren bleven leven om voor het nageslacht te zorgen in de lente. Het oogstgereedschap werd opgeborgen.
De sluiers tussen de werelden is dunner rond Samhain. Overleden voorouders komen op bezoek. Kaarsen werden geplaatst in het raam het liefst in het Westen. Het Westen, daar waar de zon ondergaat, staat voor het land der doden. Of lichtjes werden geplaatst langs looppaden voor dode geliefden die door de sluiers kwamen zodat ze hun weg naar de huisdeur van hun geliefden konden vinden.
Een extra bord met eten werd op de tafel gezet voor de voorouders met hun lievelingseten. Na het diner werd het bord buiten gezet voor de elfen, kabouters en feeën. In de hoop dat het offer ze zou weerhouden van kattekwaad.
Kostuums en maskers werden gedragen om zichzelf te beschermen tegen de kwade geesten en om tussen de overledenen te kunnen lopen.
De streken of grappen die vandaag de dag nog worden uitgehaald vinden waarschijnlijk ook hun oorsprong bij de Heidenen. Rond deze tijd werden er veel streken uitgehaald en om de consequenties niet te hoeven aanvaarden gaven ze de elfen de schuld. De meeste bekende streken uit die tijd zijn, de ramen in zepen, deuren uit de scharnieren halen en piketten van hekken eruit halen.
In verschillende landen zie je wat we nu trick-or-treat noemen terug. In Frankrijk gingen kinderen langs de deuren om bloemen op te halen om de volgende dag de graven mee te versieren.
In Ierland gingen de armen langs de deuren. Dit werd ‘mumming’ of ‘souling’ genoemd. Ze zongen liedjes of zeiden een gebed op voor de doden. Als beloning kregen ze zielencake. Een koekje met een kruis erop, wat elke ziel dat nog in het vagevuur vast zat voor moest stellen. Soms droegen de armen een lantaarn bij zich gemaakt van een raap of van een biet.
In Engeland gingen de kinderen van deur naar deur met een net zo’n lantaarn voor ‘Punkie Night’. Punkie refereert naar de lantaarn die ze bij zich droegen. De kinderen vroegen om geld voor vuurwerk voor de avond erna, genaamd Mischief Night (kattenkwaad nacht). De gemeenschap dachten dat het ongeluk bracht om de kinderen te weigeren, omdat de kinderen die de lantaarns droegen de zielen van overleden kinderen symboliseerden.
In meerdere landen zie je feestdagen om de doden te eren. In Mexico Dia de Los Muertos op 1 november en in Slavische landen Dziady. En natuurlijk in ons land Allerzielen op 2 november, wat door de Christen een poging was om de Heidenen te hervormen.
Vieren
In oktober wordt de grond bedekt met herfstbladeren, de bomen zijn kaal. Het wordt kouder en natter hierdoor brengen we meer tijd binnen door.
Met Samhain laat je achter wat je niet meer nodig hebt en/of wat je als last ervaart. De nieuwe ruimte die je zo creëert kun je vullen met plannen voor het nieuwe jaar.
Bedenk wat je graag zou willen doen of bereiken. Dit is een goede tijd om je ideeën te overdenken, tot beslissingen te komen of om opnieuw te beginnen.
Realiseer je dat een nieuw begin, meestal nooit zonder offers gaat. Daar komt ook de tekst, de dood is zowel een einde als een nieuw begin, vandaan. Dit zie je ook bij de tarotkaart ‘De dood’. Er moet eerst iets worden losgelaten om opnieuw te kunnen beginnen, om een transformatie in gang te zetten. Wees je bewust van wat je eventueel wil opofferen of waar je afstand van wil doen.
Dit is hét moment om een voorouderen altaar te maken. Met foto’s en eventuele spullen van je voorouders. Dit kunnen overleden voorouders zijn, maar natuurlijk ook levende voorouders die je wil eren.
Het is een goede tijd om aan divinatie te doen. Wat heeft de toekomst voor jouw in petto. Doe bijvoorbeeld een jaarlegging met tarot. Of ga schouwen in het maanlicht, dit jaar is het volle maan op 31 oktober. Schouwen is kijken in een spiegelend oppervlak, zoals een kristallen bol, zwarte spiegel of in water.
Zelf vind ik het heel mooi om de traditie van de extra borden aan de eettafel in ere te houden. Het is voor mij een fijne manier om mijn voorouders te eren. Op deze manier voel ik me nog meer met ze verbonden.
Halloween
De oorsprong van Halloween is terug te vinden in Samhain. Wanneer o.a. de Ieren zich gingen settelen in Amerika in de negentiende eeuw, brachten zij hun tradities mee. Ze hadden feesten, spelletjes en gemaskerde parades en hun niet-Ierse buren gingen deelnemen aan de feestvreugde.
Wat de kolonisten overnamen van de traditie waren de feesten en de spelletjes voor de kinderen.
In de jaren dertig, werd de traditie van het grappen maken tijdens Halloween een groot en duur probleem in vele Amerikaanse gemeenschappen. Rond 1950, hadden de meeste steden een soort van trick-or-treat evenement om de onruststokers af te leiden.
Het werd een commercieel evenement in de jaren zeventig. Het was niet alleen een dag om de kinderen te vermaken, maar een feestdag voor iedereen. Daarnaast werd het voor de LGBT gemeenschap een feest om hun ware zelf te vieren.
Kijk op de website van Lunadea voor 10 manieren om Samhain te vieren!
Gezegend Samhain,
Nicol
Foto: Hans Glaudemans fotografie
Ik ben Nicol, ik ben moeder van twee prachtige kinderen, gelukkig getrouwd en ik een ben heks. Al vanaf mijn jongere jaren voelde ik me aangetrokken door hekserij. Na jaren gelezen te hebben over het onderwerp, ben ik een aantal jaren geleden begonnen met een jaartraining en van daaruit kwam ik in een groep, een Sibbe, terecht. De Sibbe heeft mij als mens en in mijn ontwikkeling verrijkt en doet dat nog steeds. Daarnaast blijf ik mij ontwikkelen door cursussen te volgen. Op het moment ben ik bezig met een schrijfcursus en als beginnend schrijver vind ik het dan ook super leuk om dit blog te mogen schrijven.